Bedrijven in de SED-gemeenten (Stede Broec, Enkhuizen en Drechterland) willen verduurzamen, maar lopen in toenemende mate vast op het volle stroomnet. “We hebben ondernemers gesproken die investeringen niet meer in onze regio doen,” vertelt Bauke de Heer, projectleider duurzaamheid voor de gemeenten. “Dat zorgt voor economische schade én het zet verduurzaming op slot.”
De gemeenten werken al langere tijd aan plannen om ondernemers samen te laten werken op het gebied van energie. Samen met Ontwikkelingsbedrijf NHN en energiepartner Firan verkennen ze nu slimme en haalbare oplossingen in het hele gebied dat is aangesloten op onderstation Enkhuizen – een uitgestrekt gebied met grote bedrijven, veel energievraag en potentie voor samenwerking. De subsidie komt vanuit het programma NHN Bedrijventerreinen.
Het probleem is helder. In Enkhuizen staat één onderstation van Liander waar het merendeel van alle woningen én bedrijven in de SED-gemeenten op is aangesloten. “Dat is anders dan in andere gemeenten, waar vaak één onderstation een bedrijventerrein bedient,” legt Bauke uit. “Hier zitten veel grootverbruikers op één station. En dat station zit vol.”
Sinds 2022 krijgen bedrijven met een grootverbruikaansluiting te horen dat uitbreiding niet mogelijk is. Volgens de huidige verwachtingen komt er pas in het vierde kwartaal van 2036 extra vermogen beschikbaar. “Zolang dat zo blijft, kunnen ondernemers nauwelijks verduurzamen. Elektrificatie wordt afgeremd door netcongestie én hoge terugleverkosten.”
“Twee jaar geleden startte Enza Zaden een initiatief om samen met andere grootverbruikers te verkennen of collectieve energieoplossingen mogelijk zijn. Denk aan een gedeelde accu, een lokale energiehub of het uitwisselen van opgewekte stroom. In eerste instantie leek dat lastig, omdat bedrijven niet allemaal op dezelfde kabel zaten. Inmiddels weten we dat samenwerking op het niveau van het onderstation wél mogelijk is. Dat opent nieuwe perspectieven. Als gemeente hebben we toen bewust de regierol gepakt.”
In het huidige project, gefinancierd door de SED-gemeenten, begeleidt de gemeente het proces, terwijl Firan de technische verkenning uitvoert. Het Ontwikkelingsbedrijf fungeert als opdrachtgever en versneller. “Die samenwerking werkt goed. Wij blijven het aanspreekpunt voor bedrijven en kunnen zo beter beleid maken.”
Inmiddels zijn zo’n twintig partijen aangehaakt, waaronder bedrijven én de gemeente zelf met haar eigen vastgoed. “De kracht van deze aanpak zit in het trechteren: niet iedereen hoeft met iedereen samen te werken. Door goede individuele scans kunnen we de juiste partijen aan elkaar koppelen. Dat verhoogt de slagingskans en biedt bedrijven een concreet handelingsperspectief voor de komende jaren.”
Naast netcongestie worden ook bredere vraagstukken verkend. Bijvoorbeeld een mogelijk laadplein op bedrijventerrein Schepenwijk of koppelkansen met bestaande windturbines in Enkhuizen. “Door die mogelijkheden in kaart te brengen, krijgen we beter zicht op wat maatschappelijk en economisch nodig én haalbaar is.”
De rol van de gemeente is volgens Bauke essentieel. “In een gebied als dit, met verspreide bedrijven en complexe structuren, kan alleen de gemeente die verbindende rol pakken. We brengen mensen bij elkaar, schetsen de kaders en zorgen voor continuïteit.”
En die aanpak werkt. “NHN Bedrijventerreinen is voor ons een belangrijke kennispartner. Dankzij hun ondersteuning kunnen we sneller schakelen. We hoeven het wiel niet opnieuw uit te vinden; we kunnen leren van wat elders al werkt. En dat geldt niet alleen voor ons, maar ook voor andere gebieden in Noord-Holland Noord.”
Ben je ondernemer op een bedrijventerrein in Noord-Holland Noord en kun je ook wel wat hulp gebruiken bij je verduurzamingsplannen? Neem gerust contact op. Bel projectleider Robin Bäcker (072 519 57 74) of vul het aanvraagformulier in via de knop hieronder.
Samenwerkingswijzer
Samenwerkingsvormen
Voordelen & meerwaarde