07-05-2025

‘Samenwerken als de spanning oploopt’

Op bedrijventerrein Westfrisia in Zwaag loopt de spanning op – en dan hebben we het niet over de onderlinge verhoudingen, maar over stroom. De elektrificatie van bedrijven zorgt voor een groeiende vraag, terwijl het net deze pieken niet aankan. ‘Twee grote bedrijven kwamen direct in de knel’, vertelt Erwin Keizer van Energiecoöperatie Westfrisia. ‘Dat was het signaal om te zeggen: we moeten dit samen gaan oplossen.’

Wie: Erwin Keizer
Wat: voorzitter van Energiecoöperatie Westfrisia en financieel manager bij VSDV

De kracht van collectief organiseren
De oplossing ligt volgens Erwin in samenwerking. ‘Als je als ondernemer alleen blijft optimaliseren binnen je eigen pand, loop je vast. De echte winst zit in samen optrekken.’ Daarom richtte hij met anderen de Energiecoöperatie Westfrisia op. Het doel? Inzicht krijgen in het gezamenlijke energieverbruik, slimme data verzamelen én overstappen op een groepscontract. ‘Dat begint bij het ontsluiten van statische én dynamische data. Want als je 24 uur per dag wilt kunnen sturen, heb je realtime inzicht nodig.’

Ondernemers verbinden
Ondernemers bij elkaar brengen is misschien wel de grootste uitdaging. Toch is dat precies wat Erwin doet: veel bellen, veel koffie drinken en vooral veel kennis delen. ‘Door het gesprek aan te gaan, ontdekken bedrijven dat ze met dezelfde problemen zitten. En dan ontstaat de wil om samen te werken en een gezamenlijk gevoel van verantwoordelijkheid.’ Een buurtscan bracht de huidige situatie in kaart. De conclusie? Er is nog wat ruimte op het net, maar niet voor lang. ‘Zeker met laadpalen en elektrische wagenparken stijgt het verbruik razendsnel. In de ochtend zal er tussen acht en negen een piek komen, aangezien iedereen dan aan het werk gaat.’

Technologie als bondgenoot
Om het net slimmer te benutten, wordt gekeken naar batterijen, laadinfrastructuur en energiemanagementsystemen (EMS). ‘Zo’n systeem is bedoeld om de balancering van het totale verbruik van stroom te reguleren. Dan zorg je er ook voor dat het stroom op de juiste tijden wordt gebruikt. Zo voorkom je piekbelasting.’ Ook worden flexibele contracten onderzocht. ‘Het zou fantastisch zijn als we met Liander een maatwerkcontract kunnen afsluiten: meer capaciteit beschikbaar en bij een uitdaging op het net terug naar het gecontracteerd vermogen. Nu is dat nog even toekomstmuziek, maar dat komt er zeker snel aan.’

De rol van de overheid en wetgeving
De nieuwe Energiewet biedt kansen, zoals de mogelijkheid voor groepscontracten. Maar dat moet wel makkelijker worden gemaakt. ‘De huidige regels zijn nog niet flexibel genoeg. En waarom zou elk bedrijventerrein zelf het wiel uitvinden? Er moet een kenniscentrum komen waar alles samenkomt.’ Ook gemeenten kunnen een sleutelrol spelen. ‘Zij staan dichterbij de ondernemers en kunnen als gesprekspartner richting provincie en subsidiegevers echt verschil maken.’

Naar een toekomstbestendig bedrijventerrein
Erwin is ambitieus: over vijf jaar ziet hij het liefst dat álle bedrijven op het terrein zijn aangesloten bij de coöperatie. Realistischer? ‘Als we op 50 of 60 procent zitten, ben ik ook tevreden. Dan hebben we een energiehub met groepscontracten, batterijen en zonnepanelen op de daken. Dan zijn we zo veel mogelijk zelfvoorzienend.’
Wat hij ondernemers wil meegeven? ‘De energietransitie gaat iedereen raken. Alleen red je het niet meer. Door samen te werken kun je veel meer bereiken én kosten besparen. Je moet over je eigen trots heen stappen. Durf te verbinden. Dat is de enige manier waarop we dit samen voor elkaar krijgen.’